Tsjechisch Carnaval: genieten van het goede leven

De lente staat voor de deur en dus is het tijd voor Carnaval! Dit feest leek twintig jaar geleden nog in onbruik te raken in Tsjechië, maar is nu flink in opkomst. Wat is carnaval eigenlijk en wat kun je verwachten als je dit feest in Tsjechië komt vieren?

Van heidens tot Christelijk feest

Carnaval is terug te voeren op heidense feesten die al werden gevierd door de oude Grieken en Romeinen. Ze hadden te maken met het einde van de winter, het aanbreken van de lente, de slacht en de hoop op een goede oogst in het nieuwe seizoen. Later werden deze feesten opgenomen in de Christelijke traditie, als laatste uitspatting voor het aanbreken van de vastentijd voor Pasen op Aswoensdag. Het aanbreken van de vastentijd verklaart ook de naam Carnaval: het Latijnse ‘Carne, vale!’ en de Tsjechische naam voor Carnaval ‘Masopust’ betekenen ‘Vaarwel, vlees!’. Ook al werd Carnaval op verschillende plekken anders gevierd, overal speelden optochten, toneelstukken, maskers en kostuums een belangrijke rol.

Carnaval in Praag

In Praag vindt al sinds de Middeleeuwen het festival Carnevale Praha plaats, dat doet denken aan de manier waarop Carnaval in Venetië wordt gevierd. Dat komt doordat rijke inwoners van Praag het Venetiaanse Carnaval meebrachten van hun reizen door Europa. Er worden optochten gehouden en op straat en in de theaters zijn speciale voorstellingen te zien. Ook zijn er Carnavalsconcerten en gaan jong en oud terug in de tijd tijdens een klassiek gemaskerd bal.

Carnaval in Hlinecko

Een van de beste plekken om Carnaval te vieren in Tsjechië is de regio Hlinecko. De waarde van de Carnavalstraditie daar is zelfs erkend door UNESCO. In de openluchtmusea Veselý kopec en Hlinecko Bethlehem kom je in de Carnavalstijd alles te weten over de plaatselijke tradities. Hlinecko Bethlehem heeft zelfs een vaste tentoonstelling van carnavalsmaskers en -optochten. Wil je de jaarlijkse Carnavalsoptocht bijwonen? Dan moet je in Vortová, Studnice, Hamry, Včelákov of Blatno zijn. Wees niet te verbaasd als er mensen rondlopen in een berenpak (vroeger liep er een echte beer voorop in de optocht), schoorsteenvegers roetvegen uitdelen en ‘stromannen’ strootjes aan vruchtbare vrouwen geeft en ze in de sneeuw proberen te duwen. Het hoort er allemaal bij.

Carnaval in de rest van Tsjechië

Ook in Český Krumlov, niet ver van het Lipnomeer, wordt Carnaval gevierd. Jongleurs, straatmuzikanten en theaterartiesten zorgen voor mooie taferelen tegen de achtergrond van dit toch al zo fotogenieke stadje. In Zuid-Moravië is de traditionele varkensslacht een belangrijk onderdeel van Masopust. Ook hier worden maskers gedragen en kom je beren en berentemmers, piraten en reuzen (van het Reuzengebergte) tegen. Maar ook voor allerlei moderne invullingen van de Carnavalstraditie is volop ruimte.

Eten en drinken met Masopust

Met de vastentijd voor de deur is het geen wonder dat genieten van eten en drinken een belangrijke rol speelt bij Carnaval. Het feest had oorspronkelijk ook een liefdadig element, waarbij dorpelingen soep uitdeelden aan de armen. Iedereen maakte nog even van de gelegenheid gebruik om lekker te eten, vooral vlees (zoals carnavalsworst en in Moravië varkensbloedsoep) en zoete lekkernijen. Nog steeds worden tijdens Masopust ‘koblihy’ gegeten: een soort berlinerbollen die in roomboter zijn gebakken en soms gevuld zijn met jam. Uiteraard wordt in Bohemen bier bij gedronken, en in Moravië wijn. Klinkt goed, toch?