Hij wordt wel de Britse Schindler genoemd: Sir Nicholas Winton. Zelf voelt hij zich helemaal geen held: voor zijn gevoel was wat hij deed heel gewoon en heeft hij nooit echt gevaar gelopen. Toch hielp de Brit aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog meer dan zeshonderd Joodse kinderen ontsnappen aan de Nazi’s in Tsjechoslowakije.
Het Begin van een Missie: Praag 1938
Nicholas werd in 1909 geboren in het Duits-Joods gezin Wertheim, een naam die werd veranderd in Winton toen de situatie in Europa grimmig werd. In 1938 ging Winton met een vriend en mede-socialist voor drie weken naar Praag. Het plan was om de vluchtelingen uit Sudetenland te helpen, die daar waren gestrand nadat Duitsland Sudetenland had ingenomen. Duitsland kreeg ook steeds steviger grip op Tsjechoslowakije en Nicholas Winton zag in Praag veel kinderen die onder deze omstandigheden een gitzwarte toekomst tegemoet gingen.
De Uitvoering: Reddingsoperatie van Kinderen
Engeland was het enige land dat alleen reizende kinderen wilde opnemen. Na terugkomst uit Praag wist Winton vanuit Londen in negen maanden acht treinen met kinderen het land uit te krijgen. Hoe het anders met ze was afgelopen, daar kunnen we wel naar raden. Alle kinderen die op de passagierslijst stonden voor de negende trein, die niet kon vertrekken omdat Duitsland net die dag Polen binnenviel en de Tsjechische grens afsloot, zijn omgekomen in concentratiekampen.
Film over de onderscheiding van Sir Winton
De Bescheiden Held: Sir Nicholas Winton
Sir Winton heeft nooit te koop gelopen met zijn verhaal. Tot zijn vrouw op een dag een plakboek met namen en foto’s van de 669 kinderen aan holocaustonderzoeker Elisabeth Maxwell gaf. Het verhaal ging als een lopend vuurtje en uiteindelijk werd Winton verrast met een eerbetoon waarbij hij zich in een ruimte bleek te bevinden vol met mensen die dankzij zijn tussenkomst de Tweede Wereldoorlog hadden overleefd.
Winton's nalatenschap na zijn daden
In de jaren die volgden werd Winton geridderd en kreeg hij zelfs een standbeeld in Londen en Praag. Er werd een planeet naar hem genoemd en hij ontving in Tsjechië de Orde van de Witte Leeuw. Toch is hij zich altijd tegen zijn heldenstatus blijven verzetten. Verzetsstrijders die in Praag bleven verdienen veel meer lof, vindt hij. Verhalen uit het verleden blijven oprakelen heeft in zijn ogen weinig zin, behalve als we de toekomst beter maken door van het verleden te leren.
Film over het levensverhaal van Sir Nicholas Winton
Augustus 2015, Sir Nicholas Winton overleden
Op 1 juli 2015 is op 106 jarige leeftijd is Sir Nicholas Winton overleden. Hij overleed op de verjaardag van het vertrek van de trein met het grootste aantal kinderen, namelijk 241. Hij bracht 668 joodse kinderen in veiligheid, tijdens de bezetting van Tsjechoslowakije door Nazi-Duitsland, door hen met de trein naar Engeland te sturen. Het verhaal werd pas bekend in 1988 door een tv programma van de BBC; hierin werd hij herenigd met enkele kinderen die hij gered heeft.
Film over de hereniging
Tentoonstelling Praag herinnert Britse redder Joodse kinderen (oktober 2015)
Op het Wenceslas Plein in Praag is er ter nagedachtenis van de Brit Sir Nicholas Winton een openlucht fototentoonstelling. De tentoonstelling bestaat uit 28 panelen met foto’s die het levensverhaal van Winton en van een aantal kinderen die hij gered heeft toont. De expositie loopt tot het einde van oktober. Daarna wordt de tentoonstelling verplaatst naar de Praagse Burcht.
Openlucht fototentoonstelling in Praag
One Life gaat in première in Tsjechische bioscopen (februari 2024)
De film "One Life" (Jeden život) beleeft zijn première in de Tsjechische bioscopen. De film werd op authentieke locaties in Praag gefilmd, waaronder het centraal station van Praag, waar vandaag de dag nog steeds een bronzen standbeeld herinnert aan de reddingsactie. Tweevoudig Oscar-winnaar Sir Anthony Hopkins speelt de rol van de oudere Nicholas Winton, terwijl Johnny Flynn hem vertolkt in zijn jongere jaren. Ondersteund door zijn krachtige moeder, gespeeld door Helena Bonham Carter, begint Winton een ongeëvenaarde reddingsoperatie.
Trailer van de film One Life