Tijdens mijn reis door Vysočina, de Hooglanden in Tsjechië, was het bezoek aan het UNESCO-monument Zelená hora een onmiskenbaar hoogtepunt. Dit unieke bouwwerk, de kerk van St. John van Nepomuk, valt op door zijn indrukwekkende architectuur en mystieke symboliek. Met zijn vijf poorten, vijf kapellen, vijf altaren en vijf sterren is dit een van de origineelste gebouwen die ik ooit heb gezien. Maar Zelená hora heeft nog meer te bieden dan alleen zijn “ster”.
Een klooster met een cultuurverleden
Het voormalige cisterciënzer klooster, dat stamt uit de 13e eeuw, wordt momenteel gerenoveerd en is deels nog in gebruik. Het klooster organiseert regelmatig culturele evenementen, waaronder muziekoptredens die de mystieke sfeer van de locatie verder versterken. Daarnaast is de kloosterschool, die als basisschool functioneert, nog steeds actief. Het museum ter plaatse biedt ook een leuke en leerzame ervaring, wat het geheel perfect maakt voor een daguitstapje.
Een Tsjechisch architectonisch wonder
Tsjechië herbergt maar liefst twaalf UNESCO-monumenten, waarmee het land een van de meest prestigieuze UNESCO-bestemmingen ter wereld is. Het Zelená hora-monument en het briljante werk van architect Jan Blažej Santini Aichel zijn hier een prachtig voorbeeld van. Dit monument verdient een bezoek van iedereen die de mystiek en de unieke architectuur waardeert, evenals het fascinerende verhaal van Johannes van Nepomuk, de Tsjechische heilige.
Foto: Het klooster van Zelená hora, Jellie Banga
Het verhaal van Johannes van Nepomuk
Jan Blažej Santini Aichel, de briljante architect van de kerk, liet zich inspireren door het verhaal van Johannes van Nepomuk. Hij werd vermoord omdat hij weigerde de geheimen van de koningin aan koning Václav IV te onthullen. Na veel marteling werd zijn lichaam van de Karelsbrug in Praag in de rivier de Moldau geworpen. Volgens de legende verschenen er op dat moment vijf sterren boven zijn hoofd. Sindsdien zijn sterren en het getal vijf krachtige symbolen van deze heilige.
De mystieke Santini-Code
Architect Jan Blažej Santini Aichel heeft deze legende op ingenieuze wijze verwerkt in zijn ontwerp van de kerk. Het gebouw is opgebouwd volgens de plattegrond van een vijfpuntige ster, waarbij het symbool van de sterren en het getal vijf op talrijke manieren terugkomen. Er zijn vijf poorten en vijf kapellen rondom de arcade, vijf altaren binnenin, en vijf centrale sterren op het hoofdaltaar. Het hele complex is doordrenkt met mystieke symbolen en raadsels. Er wordt zelfs gefluisterd over een geheime gang die zou leiden van de kerk naar het klooster in het nabijgelegen Žďár-landgoed, maar de toegang tot deze gang blijft tot op heden verborgen.
Foto: Indrukwekkende plafondschildering Zelená Hora, Jellie Banga
De erfenis van Jan Blažej Santini Aichel
Jan Blažej Santini Aichel is niet alleen beroemd in Tsjechië vanwege zijn indrukwekkende bouwwerken, maar zijn invloed reikt verder dan de grenzen van dit prachtige land. Zijn werk staat bekend om de unieke combinatie van barokke pracht en mystieke symboliek. Santini’s naam is zo prominent dat zijn standbeeld zelfs op de Karelsbrug in Praag te vinden is, als eerbetoon aan zijn belangrijke bijdragen aan de Tsjechische architectuur en geschiedenis. Andere barokke locaties in de buurt van Žďár nad Sázavou die verband houden met Jan Blažej Santini Aichel zijn de kerken in Bobrová, Obytčov en Zvole. Elk van deze locaties biedt een prachtig kijkje in de barokke architectuur en de invloed van Santini op deze regio.
Foto: Boek over Jan Blažej Santini Aichel, Jellie Banga
New Generation Museum
Op Zelená hora vind je ook het New Generation Museum, dat een moderne, multimedia-expositie biedt. Dit unieke project verkent de erfenis van de cisterciënzer monniken en de barokke hoogtijdagen, en combineert belevingselementen met tentoonstellingen van vooraanstaande Tsjechische instellingen. Het museum is een bijzondere aanvulling op de culturele rijkdom van het kloostercomplex.
Als je op zoek bent naar een plek vol geschiedenis, cultuur en mystiek, dan is Zelená hora absoluut een aanrader. Het biedt niet alleen een kijkje in de prachtige architectuur van Santini, maar ook een ervaring die je niet snel zult vergeten.
