Babiččino údolí, ofwel het Grootmoedersdal, is een van de bekendste historische en natuurlijke bezienswaardigheden van Oost-Bohemen. Dit schilderachtige dal langs de rivier Úpa werd beroemd dankzij de roman Babička van Božena Němcová. Hier wandelen bezoekers door het decor van dit geliefde Tsjechische verhaal en ontdekken ze de plekken waar de personages tot leven kwamen.
Božena Němcová: de schrijfster achter het tijdloze verhaal van Babička
Božena Němcová, geboren in Wenen in 1820, bracht haar jeugd door in het Oost-Boheemse Ratibořice, de setting voor haar beroemdste werk, Babička (Grootmoeder). Dit iconische boek, dat in 2005 zijn 150ste verjaardag vierde, is een schat van Tsjechische literatuur en wordt nog steeds op scholen voorgelezen. Hoewel ze vaak in armoede leefde en weinig persoonlijk profijt had van haar succes, heeft haar werk een diepe invloed gehad op Tsjechische cultuur en geschiedenis. Babička vertelt het eenvoudige maar betekenisvolle verhaal van een grootmoeder die bij haar dochter woont en haar kleinkinderen de schoonheid van het plattelandsleven leert. Het boek is in meer dan 40 talen vertaald en heeft een blijvende invloed op de Tsjechische identiteit. Een bezoek aan het Grootmoederdal brengt het verhaal tot leven, waar de natuur en historische plekken zoals het kasteel van Ratibořice nog steeds de sfeer van Babička ademen.
Foto: Het boek Babička is in 40 talen vertaald (ook in het Nederlands)
Een stukje geschiedenis
In het boek van Božena Němcová spelen verschillende historische figuren een rol, zoals de Hertogin Kateřina Vilemína Zaháňská en het eenvoudige boerenmeisje Barunka. De betoverende omgeving van het dal werd in 1878 voor het eerst Babiččino údolí genoemd door schrijver en arts Otakar Jedlička. Sinds 1952 is het gebied een beschermd natuurgebied en vandaag de dag is het zuidelijke deel een nationaal natuurmonument.
Video over Babiččino údolí in Ratibořice, YouTube
Wat te zien in Babiččino údolí?
Standbeeld van grootmoeder en de kinderen
Bij de ingang van het dal staat een beroemd zandstenen standbeeld van grootmoeder met haar kleinkinderen. Dit indrukwekkende kunstwerk werd gecreëerd door beeldhouwer Otto Gutfreund en het architectonische ontwerp is van Pavel Janák. Het monument wordt beschouwd als een van de mooiste in Tsjechië en trekt jaarlijks duizenden bezoekers.
Het standbeeld werd onthuld in 1922 ter ere van Božena Němcová en haar geliefde roman Babička. De figuren in het beeld symboliseren de warmte en eenvoud van het plattelandsleven in de 19e eeuw. Naast grootmoeder en haar kleinkinderen zijn ook de trouwe honden Sultan en Tyrl te zien. Veel bezoekers leggen hier bloemen neer als eerbetoon aan de schrijfster en haar tijdloze verhaal.
Rondom het standbeeld vind je informatieborden die meer vertellen over de geschiedenis van het kunstwerk en de personages uit het boek. Het is een geliefde plek voor foto’s en een perfecte start van je wandeling door het romantische Babiččino údolí.
Foto: Standbeeld van grootmoeder en de kinderen, VisitCzechia
Het kasteel van Ratibořice
Het elegante kasteel van Ratibořice werd oorspronkelijk in de 18e eeuw gebouwd. Later werd het aangepast in een neoklassieke stijl. Het kasteel was het thuis van hertogin Kateřina Vilemína Zaháňská, die een belangrijke rol speelt in het beroemde verhaal van Babička. Binnen in het kasteel zijn prachtige muurschilderingen te vinden die stammen uit haar tijd. Deze zijn goed gerestaureerd en kunnen nog steeds bewonderd worden door bezoekers. Het kasteel is een mooie plek om de geschiedenis en de sfeer van vroeger te ervaren.
Foto: kasteel van Ratibořice
Het Oude Blekerijhuis
Het Oude Blekerijhuis is een charmant houten huis met een rieten dak, gelegen in een prachtig dal. In de 20e eeuw werd het ingericht met volksmeubels uit het Božena Němcová Museum in Česká Skalice. Hoewel de ouders van de beroemde Tsjechische schrijfster Božena Němcová hier nooit woonden, bracht zij er wel een zomer door met haar kinderen. Het huis is nu een van de bekendste en meest iconische plekken in het dal en trekt bezoekers die meer willen leren over de geschiedenis van de schrijfster en haar tijd.
Foto: Het Oude Blekerijhuis, VisitCzechia
Viktorka’s waterval
De waterval waar de tragische Viktorka uit het boek haar dagen doorbracht, is nog steeds te bezoeken. Oorspronkelijk was de waterval van hout, maar tegenwoordig is hij van beton en steen. In de jaren 70 werd de waterval tijdelijk aangepast voor de verfilming van Babička, zodat de authentieke uitstraling behouden bleef. Het is een mooie plek die de geschiedenis van het boek en de film tot leven brengt.
Foto: Viktorka’s waterval, VisitCzechia
De historische watermolen
Deze oude molen, met zijn stevige stenen muren en het gerestaureerde houten rad, ziet eruit zoals in de tijd van Božena Němcová. Binnen kun je de maalruimte zien, waar het graan gemalen werd, en de bakkerij waar brood werd gebakken. De oude meubels en voorwerpen brengen je terug naar de vroegere tijd en geven een uniek beeld van het leven toen deze molen in gebruik was. Het is alsof je een stukje geschiedenis binnenstapt!
Foto: de historische watermolen, VisitCzechia
De herberg van Ratibořice (Panská hospoda)
De herberg van Ratibořice is een plek met veel geschiedenis. Oorspronkelijk was het een herberg, maar in 1858 werd het omgebouwd tot een landhuis. Dit gebeurde nadat Dominik Celba het verkocht aan prins Jiří Vilém Schaumburg-Lippe. In de jaren '60 werd de herberg gerenoveerd en heeft sindsdien de functie van een restaurant en historische attractie. Het is nu een interessante bestemming voor bezoekers die van geschiedenis houden.
Foto: de herberg van Ratibořice, Shutterstock
Wandelroutes en bezienswaardigheden in de omgeving
Voor wandelliefhebbers is er de educatieve route van Ratibořice naar de ruïne van Rýzmburk. Deze 7,5 km lange route heeft 18 informatieborden en 7 literaire en natuurhistorische stops. De recent gerenoveerde Červený brug is een van de hoogtepunten. Wil je nog meer ontdekken? Bezoek dan het adembenemende rotslandschap van Adršpach, de dierentuin van Dvůr Králové, het barokke complex van Kuks of de prachtige kastelen van Náchod en Nové Město nad Metují. Ook de militaire vesting Dobrošov is een bezoek waard.
Foto: het rotslandschap van Adršpach, VisitCzechia
Praktische informatie
Babiččino údolí is het hele jaar door toegankelijk en ideaal voor een ontspannen wandeling of een culturele ontdekkingstocht. Of je nu geïnteresseerd bent in geschiedenis, literatuur of gewoon wilt genieten van de prachtige natuur, dit gebied heeft voor ieder wat wils!
Ben jij al eens in Babiččino údolí geweest? Deel je ervaringen in de reacties!
