Wat is dat toch met oudejaarsavond en linzen? Nou – er is een oud Tsjechisch gezegde – “Jak na Nový rok, tak po celý rok” wat zich vertaalt als: “Zoals op nieuwjaarsdag, het hele jaar hetzelfde.” Daarom eten de meeste Tsjechen op nieuwjaarsdag linzen (čočka).
Linzen worden op Oudejaarsdag net na middernacht geserveerd. De linzen staan, met hun muntachtige vorm, voor geluk en voorspoed in het nieuwe jaar. De Tsjechen eten de linzen niet alleen middernacht, maar de hele dag door. Vaak worden de linzen geserveerd met Varkensknie (of nóg traditioneler: varkenshoofd!) met geraspte mierikswortel en appel (strouhaným křenem a jablky). Het varken staat voor het vet, oftewel de overvloed, van het land.
Historisch gezien aten Tsjechen vepřový ovar se strouhaným křenem a jablky (gekookte varkenskop met geraspte mierikswortel en appels) om middernacht; tegenwoordig wordt varkensvlees eerder gegeten op nieuwjaarsdag samen met een gerecht van čočka (linzen) met daarop een gebakken ei, een symbool van welvaart en een behoorlijk goede remedie tegen een kater als je te veel drinkt 🥂
Oudejaarslinzen,Kytka Hilmar-Jezek, Tresbohemes.com
Wil jij dit jaar ook de Tsjechische linzen proberen? Hierbij het recept!
Ingrediënten:
- 2 kopjes bruine linzen
- 1 kleine ui, gesnipperd
- 2 eetlepels. boter
- 1-2 eetlepels bloem
- 4 kopjes water
- 2 laurierblaadjes
- 2-4 eetl. witte azijn
Spoel de linzen af en zet ze op het vuur in een laagje water. Ze hebben normaal gesproken ongeveer 30 tot 40 minuten nodig om te koken. Ik kook ze op middelhoog vuur, afgedekt. Ik controleer ze en roer ze om de 10 minuten of zo. Soms moet ik wat water toevoegen.
Als ze klaar zijn, verwijder ik de laurierblaadjes en voeg ik 2-4 eetlepels azijn toe. Vergeet niet goed te mengen! Daarna zout en peper naar smaak. De hoeveelheid is persoonlijk en mag je zelf inschatten.
Terwijl de linzen koken, gebruik je een kleine koekenpan om de boter te smelten en voeg je de uien toe. Kook op middelhoog vuur tot de uien gefruit zijn. Ik maak de mijne graag een beetje bruin.
Voeg vervolgens 1-2 eetlepels bloem toe en roer goed door. Ik doe er maar 1 bij omdat ik mijn linzen graag wat ‘natter’ heb.
Voeg de roux (ui, boter en bloem) toe aan de linzen en meng opnieuw goed. Zet de pan hierna opzij.
Linzen met Roux, Kytka Hilmar-Jezek, Tresbohemes.com
In een kleine koekenpan bak ik een paar eieren. Meestal worden ze Sunny-side up (met een heel eidooier) gebakken. Ik hou niet van lopende dooiers, dus ik breek de dooiers en kook ze helemaal door tot de eieren volledig gaar zijn. Soms draai ik ze een keer om.
Schep op het bord wat van het linzenmengsel, leg de eieren ernaast en garneer met een augurk. Soms (als ik wil dat het een volledige maaltijd is) voeg ik er ook gesneden Frankfurter of Poolse worst aan toe.
Volgens het Tsjechisch bijgeloof mag het Nieuwjaarsgerecht geen gevogelte of iets dat vliegt bevatten, om te voorkomen dat het geluk van ons wegvliegt. Daarom bestaan traditionele Nieuwjaarslinzen uit deze zogenaamde "zure linzen". Ze worden vergezeld met gerookt vlees en/of een gebakken of gepocheerd ei en augurk. (Eén ding heb ik mijzelf altijd afgevraagd… Valt een ei niet onder gevogelte?😉)
Hoe dan ook... Dobrou Chut!
Eetsmakelijk, Kytka Hilmar-Jezek, Tresbohemes.com
Bekijk de website van Kytka voor meer leerzame blogs en recepten!
