Hij wordt wel de Britse Schindler genoemd: Sir Nicholas Winton. Zelf voelt hij zich helemaal geen held: voor zijn gevoel was wat hij deed heel gewoon en heeft hij nooit echt gevaar gelopen. Toch hielp de Brit aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog meer dan zeshonderd Joodse kinderen ontsnappen aan de Nazi’s in Tsjechoslowakije.
Nicholas werd in 1909 geboren in het Duits-Joods gezin Wertheim, een naam die werd veranderd in Winton toen de situatie in Europa grimmig werd. In 1938 ging Winton met een vriend en mede-socialist voor drie weken naar Praag. Het plan was om de vluchtelingen uit Sudetenland te helpen, die daar waren gestrand nadat Duitsland Sudetenland had ingenomen. Duitsland kreeg ook steeds steviger grip op Tsjechoslowakije en Nicholas Winton zag in Praag veel kinderen die onder deze omstandigheden een gitzwarte toekomst tegemoet gingen.
Engeland was het enige land dat alleen reizende kinderen wilde opnemen. Na terugkomst uit Praag wist Winton vanuit Londen in negen maanden acht treinen met kinderen het land uit te krijgen. Hoe het anders met ze was afgelopen, daar kunnen we wel naar raden. Alle kinderen die op de passagierslijst stonden voor de negende trein, die niet kon vertrekken omdat Duitsland net die dag Polen binnenviel en de Tsjechische grens afsloot, zijn omgekomen in concentratiekampen.
Filmpje onderscheiding Sir Winton:
Sir Winton heeft nooit te koop gelopen met zijn verhaal. Tot zijn vrouw op een dag een plakboek met namen en foto’s van de 669 kinderen aan holocaustonderzoeker Elisabeth Maxwell gaf. Het verhaal ging als een lopend vuurtje en uiteindelijk werd Winton verrast met een eerbetoon waarbij hij zich in een ruimte bleek te bevinden vol met mensen die dankzij zijn tussenkomst de Tweede Wereldoorlog hadden overleefd.
In de jaren die volgden werd Winton geridderd en kreeg hij zelfs een standbeeld in Londen en Praag. Er werd een planeet naar hem genoemd en hij ontving in Tsjechië de Orde van de Witte Leeuw. Toch is hij zich altijd tegen zijn heldenstatus blijven verzetten. Verzetsstrijders die in Praag bleven verdienen veel meer lof, vindt hij. Verhalen uit het verleden blijven oprakelen heeft in zijn ogen weinig zin, behalve als we de toekomst beter maken door van het verleden te leren.
Filmpje levensverhaal Sir Nicholas Winton:
Augustus 2015, Sir Nicholas Winton overleden.
Op 1 juli 2015 is op 106 jarige leeftijd is Sir Nicholas Winton overleden. Hij overleed op de verjaardag van het vertrek van de trein met het grootste aantal kinderen, namelijk 241. Hij bracht 668 joodse kinderen in veiligheid, tijdens de bezetting van Tsjechoslowakije door Nazi-Duitsland, door hen met de trein naar Engeland te sturen. Het verhaal werd pas bekend in 1988 door een tv programma van de BBC; hierin werd hij herenigd met enkele kinderen die hij gered heeft.
Filmpje over de hereniging:
Oktober 2015, Tentoonstelling Praag herinnert Britse redder Joodse kinderen
Op het Wenceslasplein in Praag is er ter nagedachtenis van de Brit Sir Nicholas Winton een openlucht fototentoonstelling. De tentoonstelling bestaat uit 28 panelen met foto’s die het levensverhaal van Winton en van een aantal kinderen die hij gered heeft toont. De expositie loopt tot het einde van oktober. Daarna wordt de tentoonstelling verplaatst naar de Praagse Burcht.
