Als je een vakantie in het westen van Tsjechië op het oog hebt, zet Žatec dan vooral hoog op je wensenlijstje. Deze stad, die in het Duits Saaz wordt genoemd, heeft een ongelooflijk rijke geschiedenis als het gaat om de teelt van hop en de productie van bier. Het is dan ook niet voor niets dat Žatec en zijn hoplandschap is opgenomen op de UNESCO Werelderfgoedlijst en bekroond is als Historische Stad van het Jaar 2023! Kortom, Žatec is de perfecte bestemming voor een dagje uit - en zeker niet alleen voor bierliefhebbers!
Speciale klimplant
In Nederland kom je in het wild een enkele keer een hopplant tegen; in het verleden werd deze variëteit uit de hennepfamilie in ons land ook gekweekt voor de bierproductie. Door de gebrekkige infrastructuur was het in vroeger tijden noodzakelijk om de hop dichtbij de brouwerij te kweken. Omdat deze nabijheid vandaag de dag geen rol meer speelt, wordt hop nu meestal geïmporteerd. En als er dan ergens een plek is waar ze alles weten van het kweken van deze speciale klimplant, dan is het wel in Žatec!
Oorsprong van de Saaz-hop
Žatec ligt in de regio Ústí nad Labem en telt een kleine 20.000 inwoners. De stad ligt in een vruchtbaar gebied waarvan de geschiedenis nauw is verweven met de teelt van hop. De hopsoort die al vele honderden jaren in deze contreien wordt verbouwd, wordt meestal aangeduid als ‘Saaz-hop’. Deze aromatische variëteit wordt gebruikt in de nationale pilsbieren, maar eveneens in een breed scala aan biersoorten uit andere landen; ook met een glas Duvel geniet je bijvoorbeeld van de beroemde ‘hopbellen’ uit Žatec.
Terechte trots
Tijdens een bezoek aan Žatec kan het je niet ontgaan dat de stad trots is op haar verleden, haar expertise op het vlak van hop en bier en alle tradities die daarmee samenhangen. Het is een terechte trots: de Saaz-hop is een grote naam onder bierkenners en wordt geëxporteerd naar vele landen, in Žatec bevindt zich de grootste opslagplaats voor hop ter wereld, de regio is het grootste hopkwekende gebied in Tsjechië en nergens anders vind je zo’n hoge concentratie van hopdrogerijen. En dan hebben we het nog niet eens over het Hop Museum en de Tempel van Hop en Bier.
Bekroond werelderfgoed
Het hoplandschap van Žatec heeft zijn unieke karakter en trots niet onopgemerkt gelaten. Onlangs is de hop van Žatec toegevoegd aan de gerenommeerde UNESCO Werelderfgoedlijst - en dat is zeker verdiend! Maar het zijn niet alleen het historische stadscentrum en de monumenten die op de lijst staan. Ook de plaatsen waar hop verhandeld werd, de hopvelden langs de rivier de Ohře, het dorp Trnovany met zijn goed bewaarde hopdrogerijen en de hopvelden rondom het dorp Stekník maken deel uit van deze prestigieuze UNESCO benoeming.
Hop Museum
Een bezoek aan het Hop Museum is in Žatec uiteraard een must: nergens anders vind je een dergelijke grote expositie over hop en bier. Of je nu een bierliefhebber bent of niet, dit museum heeft genoeg in huis om voor jong en oud educatief én vermakelijk te zijn. Je komt er alles te weten over de hopteelt van de Middeleeuwen tot nu, wat maakt dat je daarna met nieuwe ogen kijkt naar de karakteristieke uitgestrekte hopvelden in de regio. En je kunt je voorstellen dat na een bezoek aan dit museum het bier in het bijbehorende restaurant extra goed smaakt!
Historische Stad van het Jaar 2023
Žatec heeft de titel 'Historische Stad van het Jaar 2023' in de wacht gesleept voor het geweldige werk van het restaureren van oude gebouwen in de stad. De stad deed mee aan een competitie waar de beste projecten op het gebied van monumentenzorg en restauratie worden bekroond. Žatec ademt geschiedenis, vooral met meer dan 800 jaar aan hopcultuur die het stadsbeeld heeft gevormd. In het hart van de stad is er zelfs een hele wijk gewijd aan deze traditie, die de historische sfeer levendig houdt. In het oude stadscentrum vind je schatten zoals de Drievuldigheidszuil, de Kerk van Maria-Tenhemelopneming, een 16e-eeuws stadhuis en de op één na grootste synagoge in Bohemen.
Uitzicht op Žatec, Foto: Václav Mach, CzechTourism
Filmdecor
Overigens is Žatec meer dan hop en bier: het pittoreske centrum heeft zo’n eigen charme dat menig filmmaker het koos als decor. Yentl (van en met Barbra Streisand), Oliver Twist en Les Miserables zijn maar een paar van de films die hier werden opgenomen. Ook nu nog vormt deze fotogenieke stad jaarlijks de achtergrond van diverse films en series.
Bezoek je Žatec in september, dan kun je trouwens genieten van een van de vele aan hop en bier gerelateerde festiviteiten die de stad rijk is. Dan vindt namelijk het Dočesná-festival plaats, waarmee de hopoogst wordt gevierd. Ook de omgeving biedt volop mogelijkheden: wat dacht je bijvoorbeeld van een uitstapje naar Karlovy Vary, dé kuurstad van Tsjechië, of een dag (sportief) genieten in het Krušné-gebergte? ‘Hopheiligdom’ Žatec is je perfecte uitvalsbasis!