Wie aan Tsjechië denkt, denkt al snel aan Praag, het Reuzengebergte of een verfrissend glas bier. Logisch, want bier zit diep in de Tsjechische cultuur. Maar wist je dat Tsjechië ook een prachtig wijnland is? Met een wijntraditie die teruggaat tot de Romeinen, schitterende heuvelachtige wijngaarden en bekroonde kwaliteitswijnen is het hoog tijd dat de Tsjechische wijn een ereplekje krijgt op de kaart!
Foto: wijn in Zuid-Moravië, Ondřej Čechvala
Een eeuwenoude wijntraditie
De geschiedenis van de Tsjechische wijnbouw gaat eeuwen terug, mogelijk zelfs tot de tijd van de Kelten. Later, tijdens het Romeinse tijdperk, werden de eerste wijnranken geplant op de Pálava-heuvels. Een belangrijke impuls kwam in de 14e eeuw van koning Karel IV, die wijnstokken uit Frankrijk meebracht en wijngaarden liet aanleggen in Praag, Centraal- en Noord-Bohemen. In de Middeleeuwen kregen Tsjechische wijnen een uitstekende reputatie en werden ze zelfs aan het hof in Wenen gewaardeerd.
Toch kende de wijnbouw ook mindere tijden. Tijdens het communistische regime lag de nadruk vooral op massaproductie, waarbij kwantiteit boven kwaliteit ging. Pas na de onafhankelijkheid in 1989 en het einde van het socialistische tijdperk kwam hier verandering in. In de jaren negentig investeerde men fors in nieuwe wijnstokken, moderne productiefaciliteiten en milieuvriendelijke technologieën. Dankzij een speciaal wijnfonds werden zelfs compleet nieuwe wijngaarden aangelegd.
In minder dan drie decennia maakten de Tsjechische wijnboeren een indrukwekkende inhaalslag. Ze richtten zich op kwaliteit en vakmanschap, met als resultaat wijnen die vandaag de dag kunnen wedijveren met die van buurlanden. Deze inspanningen blijven niet onopgemerkt: Tsjechische wijnen winnen regelmatig gouden en zilveren medailles op internationale wedstrijden, zoals het prestigieuze Concours Mondial de Bruxelles.
Video: Wijntoerisme in Tsjechië, VisitCzechia
De wijnregio’s van Tsjechië
Tsjechië telt twee belangrijke wijnregio’s: Moravië en Bohemen. Deze regio’s vormen samen een uniek wijngebied in het hart van Europa, gekarakteriseerd door verschillende bodemsoorten, microklimaten en diverse druivensoorten. De Tsjechische wijnbouw heeft een lange geschiedenis en produceert tegenwoordig enkele uitzonderlijke wijnen.
Moravië: het hart van de Tsjechische wijn
Zo’n 96% van alle Tsjechische wijn komt uit Moravië, een regio in het zuidoosten van het land die grenst aan Oostenrijk. Moravië deelt veel overeenkomsten met het beroemde Oostenrijkse Weinviertel, vooral door het warme, drogere microklimaat en de vruchtbare, glooiende heuvels. De regio is verdeeld in vier subregio’s: Znojmo, Mikulov, Velké Pavlovice en Slovácko. Hier groeien zowel witte als rode wijnen, maar Moravië staat vooral bekend om zijn witte wijnen, zoals Grüner Veltliner, Welschriesling, Müller Thurgau en Riesling. Ook lokale druiven zoals Pálava, Aurelius, Moravische Muscat en André zijn typisch voor de regio.
Naast de bekende witte variëteiten worden er ook steeds meer rode wijnen geproduceerd, waaronder Blaufränkisch, Saint Laurent en André. De regio staat bekend om zijn uitstekende klimaatomstandigheden, waardoor zo’n 80% van de oogst jaarlijks goede tot uitstekende wijnen oplevert. Moravië is met zijn 18.000 hectare wijngaarden de grootste wijnregio van het land, en de wijnen uit deze regio winnen regelmatig internationale prijzen, waaronder de felbegeerde medailles op wedstrijden zoals de Vinalies Internationales.
Leuke weetje: tijdens de internationale wijncompetitie Vinalies Internationales in Parijs werd de Moravische wijn Horák rosé uitgeroepen tot beste rosé ter wereld!
Foto: wijnranken in Zuid-Moravië, Ondřej Čechvala
Bohemen: klein, maar verrassend veelzijdig
Bohemen ligt in het noordwesten van Tsjechië, voornamelijk rond Praag, en beslaat zo’n 400 hectare aan wijngaarden. Hoewel Bohemen aanzienlijk kleiner is dan Moravië, heeft het een rijke wijntraditie die tot in de 10e eeuw teruggaat. De wijngaarden in Bohemen bevinden zich vooral langs de rivieren Elbe, Jizera, Bernounka en Ohře. Vooral de stad Mělník speelt een belangrijke rol in de geschiedenis van de regio, waar de beroemde Lobkowicz-familie een groot aantal wijngaarden beheert. Hier worden elegante wijnen geproduceerd, waaronder Riesling, Pinot Gris en Chardonnay.
In en rond de stad Litoměřice liggen diverse wijngaarden, waar de geschiedenis van de wijnbouw minstens zo ver teruggaat. De Žernoseky Winery, één van de oudste wijngaarden in de regio, staat bekend om de rijping van witte wijnen zoals Ryzlink rýnský en Müller Thurgau in eikenhouten vaten. Het Boheemse wijngebied heeft zijn eigen charme, met wijngaarden die omarmd worden door het warme microklimaat van de riviervallei.
Foto: wijn in Bohemen, Porta Bohemica
Wijnmakerijen in Zuid-Moravië
De wijnregio Mikulov in Zuid-Moravië is een populaire bestemming voor wijnliefhebbers vanwege het adembenemende kastelencomplex Lednice-Valtice. In de kelders van het chateau van Valtice bevindt zich de Nationale Wijnsalon, waar bezoekers op eigen gelegenheid kunnen genieten van een smaakvolle wijnproeverij. Probeer de wijnen van de familie Volařík, afkomstig uit de Mikulov-regio, die voornamelijk witte wijnen produceren, waarvan een deel biologisch is. Hun wijngaarden beslaan maar liefst 80 hectare en liggen op de warme hellingen van de Pálava-heuvels, ten zuiden van het Nové Mlýny-stuwmeer.
Een ander hoogtepunt is het wijnbouwgebied Slovácká, gelegen tussen Oostenrijk en Slowakije, dat bekendstaat om zijn vruchtbare, glooiende heuvels, vaak aangeduid als het "Moravisch Toscane". Dit gebied, met zijn gunstige klimaat, biedt ideale omstandigheden voor de groei van wijnstokken. In pittoreske plaatsen zoals Velké Bílovice en Mutěnice vind je talrijke wijnkelders, waar bijna elke familie zijn eigen wijngaard heeft. Een bezoek aan de familiewijnmakerij Bartonik is zeker de moeite waard, waar je tegen een kleine vergoeding kunt proeven van hun heerlijke wijnen.
Špalek, een biologische wijnmakerij nabij Znojmo, beheert 12 hectare wijngaarden in het beschermde Nationaal Park Podyjí. Naast traditionele witte, rosé en rode wijnen produceren zij bijzondere wijnen, waaronder ijswijnen, wijnen gerijpt op gist en in eikenhouten vaten, evenals natuurwijnen gemaakt van geperste druiven. Deze unieke wijnen zijn perfect voor liefhebbers van bijzondere smaakervaringen.
Met meer dan 250 hectare wijngaarden is Vinium in Velké Pavlovice een van de grootste wijnmakerijen van Tsjechië. Ze produceren jaarlijks tot 6 miljoen liter wijn en staan bekend om hun wijnen van hoge kwaliteit. Tussen de wijngaarden groeien rozen, wat heeft geleid tot de creatie van de beroemde rozencollectie van Vinium. Wat betreft witte wijnen produceert Vinium onder andere Veltliner, Riesling en Zwiegeltebe, terwijl André een verfijnde droge rode wijn is.
Foto: wijn in Zuid-Moravië, Ondřej Čechvala
Viering van de Tsjechische wijntraditie
In de maand september komt de Tsjechische wijntraditie volop tot leven, met speciale aandacht voor burčák, de eerste wijn van het jaar. Deze mierzoete, jonge wijn wordt in literflessen verkocht en is een onmiskenbaar onderdeel van de vele wijnfeesten die het land rijk is. Naast burčák kunnen bezoekers uiteraard ook genieten van langer gerijpte wijnen. De wijnfeesten in Tsjechië zijn populaire evenementen, vooral in regio’s als Znojmo en Mikulov, waar je niet alleen wijn kunt proeven, maar ook kunt genieten van muziek, dans, optredens en kleurrijke optochten die de rijke cultuur en geschiedenis van de Tsjechische wijnbouw vieren. Sommige van deze feesten vereisen een toegangsbewijs, maar het is zeker de moeite waard om ze bij te wonen. Ze bieden een uitgebreid programma dat de wijncultuur van Tsjechië op een bijzondere manier tot leven brengt.
Wijnfeesten in Tsjechië in 2025:
- 5-7 september 2025: Mutěnice Vintage Festival
- 12-14 september 2025: Pálava Winefestival in Mikulov
- 12-14 september 2025: Znojmo Winefestival
- 13-14 september 2025: Uherské Hradiště Winefestival
- 19-21 september 2025: Mělník Winefestival
- 19-20 september 2025: Velké Pavlovice Winefestival
- 19 september 2025: Litoměřice Winefestival
- 26 september 2025: Velké Žernoseky Winefestival
- 15 oktober 2025: St. Catherine's Wine Festival in Mutěnice
Foto: Kasteel Valtice, CzechTourism
Fietsen, proeven en genieten: wijnvakantie in Tsjechië
Tsjechië is dé bestemming voor wijnliefhebbers die houden van een unieke ervaring. Het land is niet alleen beroemd om zijn voortreffelijke wijnen, maar ook om de prachtige natuur en de gastvrije sfeer. Stel je voor: fietsen door de glooiende wijngaarden van de regio Moravië, met adembenemende vergezichten op de druivenranken, een picknick met lokale lekkernijen en natuurlijk een glas wijn. En ’s avonds kun je genieten van een heerlijke wijn in een eeuwenoude wijnkelder, waar de rijke geschiedenis van de wijnproductie in de lucht hangt.
In de wijnregio Mikulov, met zijn prachtige kastelen en historische wijngaarden, kun je zowel de natuur als de cultuur van de regio ontdekken. Znojmo, beroemd om zijn wijnen, biedt diverse wijnproeverijen, terwijl je in de pittoreske dorpen van Bohemen kunt genieten van culinaire ontdekkingen gecombineerd met lokale wijnen. De Tsjechische wijnbouw, vooral in de regio Moravië, staat bekend om haar diverse aanbod van zowel witte als rode wijnen, die op unieke manieren zijn geproduceerd in de lokale wijnkelders.
Wat Tsjechië echt bijzonder maakt voor wijnliefhebbers, is de betaalbaarheid in vergelijking met de beroemde wijnlanden zoals Frankrijk en Italië. Hier kun je genieten van hoge kwaliteit wijnen tegen een fractie van de prijs, terwijl je tegelijkertijd een authentieke en rustige wijnervaring beleeft, ver weg van de toeristische drukte. Of je nu op zoek bent naar een wijnvakantie met veel fietsen, een gastronomische tour of een culturele ervaring, Tsjechië biedt het allemaal in een betoverende setting.
Foto: wijn in Znojmo, Ondřej Čechvala
Klaar om te proeven?
Tsjechië is misschien (nog) geen groot wijnland in naam, maar wél in kwaliteit. Ontdek het zelf tijdens een wijnreis naar Moravië of Bohemen. Combineer natuur, cultuur én smaak in één onvergetelijke vakantie. Wil je tips voor de mooiste vakantiehuizen tussen de wijngaarden, of een wijnroute op maat? Neem contact met ons op. We denken graag met je mee!
Proost – na zdraví!
