Houtraften | Unesco monument
Sinds 1 december 2022 staat het Tsjechisch houtraften op de prestigieuze UNESCO-werelderfgoedlijst. Deze erkenning is het resultaat van een gezamenlijke aanvraag van zes landen: Tsjechië, Duitsland, Oostenrijk, Polen, Letland en Spanje. Dit bijzondere erfgoed heeft een rijke geschiedenis die teruggaat tot de middeleeuwen en vertelt het verhaal van een unieke traditie die diep geworteld is in de cultuur van Centraal-Europa.
De Moldau
De rivier de Moldau (Vltava-rivier), die door Tsjechië stroomt, is al eeuwenlang een belangrijke handelsroute. Deze rivier speelde een cruciale rol in het transporteren van handelswaar zoals zout, honing en het iconische Budweiser bier. Sinds de 11e eeuw maakten handelaren gebruik van houten vlotten om hun goederen langs de oevers van de rivier te vervoeren. Het traditionele vakmanschap van het houtraften heeft geholpen om deze handelsroute levend te houden.
Foto: UNESCO-erfgoed Tsjechisch Houtraften, CzechTourism
De kunst van het houtraften
Bomen kappen en vlotten bouwen
Het maken van houten vlotten begon met het kappen van bomen. Dit gebeurde voornamelijk van december tot februari. Na het kappen werden de boomstammen eind maart samengebonden tot vlotten. Dit proces vereiste veel vakmanschap en ervaring, en het duurde ongeveer drie dagen om een vlot in elkaar te zetten.
Het besturen van de vlotten
Een goed georganiseerd vlotkonvooi kon bestaan uit twintig tot vijfentwintig vlotten. Elk konvooi werd bestuurd door een team van maximaal zeven helpers, waaronder een "portier" of kapitein, die de rivier goed moest kennen. Deze kapitein was verantwoordelijk voor het veilig navigeren van het vlot over de rivier.
De kwaliteit van het hout
Het hout dat gebruikt werd voor het maken van de vlotten, was bijzonder waardevol. Het werd in het water vervoerd omdat het op die manier sterker werd en beter bestand was tegen ongedierte. De beste vlottenmakers konden hun vlotten zelfs naar Hamburg sturen, wat een bewijs was van hun vakmanschap en de kwaliteit van hun hout.
Video over houtraften, UNESCO
Wist-je-datjes over houtraften
Hier zijn enkele interessante feitjes over het reizen per houten vlot:
- Seizoensgebonden kappen: bomen voor het maken van vlotten werden voornamelijk tussen december en februari gekapt.
- Opbouw van vlotten: het samenstellen van de vlotten begon meestal eind maart en vereiste drie dagen van ervaren vaklieden.
- Aantal konvooien: Een ervaren spant kon in één seizoen tussen de twintig en vijfentwintig vlotkonvooien trekken.
- Bestuurders: Elk vlotkonvooi had maximaal zeven helpers, en de portier moest de rivier perfect kennen.
- Reis naar Hamburg: De beste vlottenmakers konden hun vlotten zelfs naar Hamburg vervoeren, wat een prestatie van formaat was.
Het Tsjechisch houtraften biedt een fascinerende blik op de historische handelsroutes en het vakmanschap dat nodig was om deze traditionele manier van vervoer te laten functioneren. De erkenning van dit erfgoed door UNESCO helpt niet alleen om deze unieke traditie te behouden, maar ook om de rijke geschiedenis van Centraal-Europa te vieren.