Het Benedictijnse klooster van Broumov

Het Benedictijnse klooster van Broumov en de bijbehorende gotische St. Adalbert-kathedraal werden in de eerste helft van de 14e eeuw gebouwd op de plaats van een fort. Tijdens de Hussietenoorlogen werd het klooster heel belangrijk. Toen het Břevnov-klooster in Praag in 1420 door de Hussieten in brand werd gestoken, koos Nicolaas II er namelijk voor om samen met enkele monniken naar Broumov te gaan. Ze namen een aantal waardevolle artefacten met zich mee, waaronder een van de belangrijkste middeleeuwse handschriften uit Tsjechië: de Codex Gigas. In 1649 werd dit handschrift als oorlogsbuit meegenomen door de Zweden en het bevindt zich nu in Stockholm.

Tijdens de katholieke reformatie na 1620 werd de orde zeer prominent en werden op het klooster grootse bouwwerken in gang gezet. Onder toezicht van abt Sartorius werd de gotische kloosterkerk omgebouwd naar een barok exemplaar. Dat gebeurde tussen 1685 en 1688 onder leiding van de Italiaanse maestro Martin Allio van Löwenthal. De werkzaamheden werden onder toezicht van abt Zinke afgerond door de bekende barokarchitect Christoph Dientzenhofer en zijn zoon Kilian Ignaz.

Na de Tweede Wereldoorlog werd de Duitse gemeenschap verbannen uit Broumov. Twee van de monniken uit een van de parochies in deze regio werden zelfs vermoord. In 1946 vestigden de Tsjechisch-Amerikaanse Benedictijner monniken van de St. Procopius-abdij in Lisle, niet ver van Chicago, zich in het klooster. Maar ze werden in 1948 weer verdreven nadat de communisten de macht had gegrepen.

Vanaf 1950 werd het klooster gebruikt als interneringskamp voor monniken en nonnen van verschillende ordes. De geïnterneerde nonnen leefden er onder onmenselijke omstandigheden en werden gedwongen te werken in fabrieken en in de landbouw in Broumov en omstreken. Die situatie verbeterde enigszins in 1968, toen veranderingen in de politieke situatie ervoor zorgden dat de nonnen konden gaan werken bij liefdadigheidsinstellingen. Alleen de Dominicaanse nonnen bleven in Broumov, waar ze wafels bakten voor alle parochies in Bohemen en Moravië. In 1990 verhuisden ook zij: naar een nonnenklooster in Moravië.

Op dit moment wonen er geen leden van de Benedictijnse orde in het klooster. De abdij wordt vanuit Břevnov beheerd door Prokop Siostrzonek en het klooster zelf door Přemysl Sochor.

De kloosterschool van klooster Broumov

Bronnen wijzen erop dat hier al in 1306, toen het klooster werd gebouwd, een kloosterschool werd opgericht. De Benedictijnse monniken waren verplicht om onderwijs te geven en de school van het Benedictijnse klooster was voor de Hussietenoorlogen zeer bekend. Net als andere kloosterscholen richtte de school zich op godsdienstonderwijs. Dit onderwijs was vooral bedoeld om toekomstige leden van de orde op te leiden.

Klooster Broumov, foto: Czech Tourism

Tijdens de Hussietenoorlogen werd het onderwijs gestaakt. Later werd de school heropend onder abt Benn Falk, die in 1624 een gymnasium opgerichte. Deze vierjarige opleiding maakte van Broumov het twee na oudste gymnasium in Bohemen. Later probeerde abt Otmar Daniel Zinke het gymnasium te veranderen in een lyceum voor filosofie en theologie. Dat lukte hem echter niet: er waren te weinig studenten. Wel lukte het hem om in 1711 een nieuw onderkomen voor het gymnasium op te richten op het kloosterterrein.

In 1939 werd de kloosterschool gesloten door de nazi’s. Tijdens de oorlog werd de school gebruikt als staatsopleiding en na 1945 kwam hier een Tsjechoslowaakse overheidsinstelling voor middelbaar onderwijs in een nieuw pand. Het gebouw van het gymnasium wordt nu gebruikt als Centrum voor regionale ontwikkeling van de regio Broumov. Ook zijn hier een congrescentrum, een café, een loket voor rondleidingen over het terrein en kantoorruimtes voor lokale organisaties gevestigd.

Er zijn meerdere beroemde Tsjechen afgestudeerd aan deze school, onder wie de eerste aartsbisschop van Praag, Arnošt van Pardubice; historicus Bohuslav Balbín; de patriottische priester Josef Regner Havlovický en schrijver Alois Jirásek, een inwoner van het nabijgelegen Hronov. Ook de Minister van Financiën van de eerste Tsjechoslowaakse regering, Alois Rašín, studeerde hier.

De kloosterbibliotheek

De kloosterbibliotheek werd al opgericht toen het klooster nog in de kinderschoenen stond. De stichter van de orde, St. Benedict, vond het heel belangrijk dat monniken veel lezen. Nu is het een van de weinige kloosterbibliotheken die in Tsjechië bewaard zijn gebleven. Hij herbergt ongeveer 17.000 banden, maar de collectie is nog veel groter geweest. Volgens sommige getuigen hebben de communisten duizenden boeken op een vrachtwagen geladen en afgevoerd naar papierfabrieken. De boeken in de bibliotheek zijn geschreven in het Latijn, Hebreeuws, Frans, Duits, Spaans, Engels, Tsjechisch en vele andere talen. Ook de onderwerpen zijn divers: er zijn boeken over theologie, filosofie, geschiedenis, natuurwetenschappen en natuurlijk vind je er de klassiekers.

Bibliotheek klooster Broumov, foto: Libor Sváček

Waardevolle artefacten

Behalve de kostbare bibliotheek huisvest het klooster ook een zeldzame replica van de Lijkwade van Turijn uit 1651. De lijkwade werd in 1999 ontdekt in de kloosterkerk, boven de kapel van het Heilige Kruis (kaple sv. Kříže), in een houten kist achter een vergulde krans met het opschrift ‘Sancta Sindon’. Er werd ook een origineel document bij de lijkwade aangetroffen, waaruit blijkt dat deze door de aartsbisschop van Turijn, Julius Caesar Barbera, is geschonken aan Matthäus Ferdinand von Sobek Bilenberg, die later de aartsbisschop van Praag zou worden. Hij schonk hem op zijn beurt aan het klooster in Broumov. Wereldwijd zijn ongeveer 40 vergelijkbare replica’s bekend en die in Broumov is de enige in Midden-Europa.

Een andere bezienswaardigheid is de verzameling van 34 mummies, die zijn aangetroffen in de crypte van de parochiekerk van St. Procopius (Kostel sv. Prokopa) in Vamberk. Omdat de omstandigheden daar niet gunstig waren, zijn ze in 2000 verplaatst van hun oorspronkelijke rustplaats naar de uitgestrekte wijnkelders van het klooster van Broumov. De oudste mummie dateert uit de 17e eeuw, maar de meeste komen uit de 18^e eeuw. Het zijn voornamelijk de mummies van burgers uit Vamberk: priesters, orgelspelers en andere prominente leden van de gemeenschap. Een van de belangrijkste mensen die begraven werden in de crypte, is de grondlegster van het kantklossen in Vamberk, Magdalena Grambová. Er zijn ook twee mummies van kinderen.

Kloostertuinen in Broumov

Rond 1676 werden onder abt Sartorius tuinen aangelegd bij het klooster. In eerste instantie was dit een decoratieve, terrasvormige tuin aan de voorkant. De tuin had een barokke Italiaanse stijl met regelmatige, geometrische versieringen. Hierna kwam er een moestuin, en nog later werd aan de achterkant een barokke fontein aangelegd. De tuinen werden in 2006 opengesteld voor het publiek en sindsdien worden ze gebruikt voor culturele en sportieve evenementen maar ook als een plek om vrije tijd door te brengen en vrienden en familie te ontmoeten.

De kerk van de Maagd Maria

De kerk van de Maagd Maria op de begraafplaats, is het oudste bewaard gebleven monument van de volkshouten heilige architectuur in Tsjechië. Terwijl andere kerken in de regio werden vervangen door bakstenen gebouwen, werden in Broumov groepen kerken verspreid over het schilderachtige landschap rondom de stad gebouwd. Deze unieke verzameling pure Tsjechische barok is zo uitzonderlijk dat het streeft naar opname op de UNESCO-lijst.

Begraafplaats Kerk van de Maagd Maria, Foto: Shutterstock, CzechTourism

Broumovské stěny

 Als je nog nooit in de zandstenen rotsstad Broumovské stěny bent geweest, dan is het alsof je nooit echt in Broumov bent geweest! Deze enorme natuurlijke galerij met verschillende rotsformaties met sprookjesachtige namen, zoals Lucifer, Devil's Mother-In-Law of Stone Gate, kloven en uitkijkpunten is gewoonweg verplichte kost. En vergeet niet om de lokale zeldzaamheid te proeven die nergens anders in Tsjechië te vinden is: de paddenstoelen uit Slavná. Het is geen wonder dat dit zandstenen labyrint is uitgeroepen tot Nationaal Natuurreservaat.

Broumovské steny, Foto: Radko Voleman, CzechTourism

Europese Hoofdstad 2028

Broumov staat (samen met České Budějovice) op de lijst om Europees Cultureel hoofdstad te kunnen worden in 2028. Dit is bewijs dat de stad van groot cultureel belang is voor niet enkel Tsjechië, maar heel Europa.  2028 zal de derde keer zijn dat een Tsjechische stad als Cultureel hoofdstad heeft mogen dienen. Eerder was het Praag (2000) en Plzen (2015).

Muziekscene van Broumov

Broumov heeft een bruisende muziekscene en er worden het hele jaar door verschillende concerten georganiseerd. Of je nu houdt van klassieke muziek, rock, jazz of pop, er is voor elk wat wils.

Een van de meest populaire muziekfestivals in de regio is het Internationale Muziekfestival van Broumov, dat jaarlijks in augustus wordt gehouden. Dit festival biedt een verscheidenheid aan klassieke muziekoptredens, variërend van kamermuziek tot orkestrale uitvoeringen, met internationaal gerenommeerde muzikanten en artiesten.

Naast het muziekfestival zijn er ook het hele jaar door concerten te vinden in de stad. De kerk van het Benedictijnse klooster in Broumov is een populaire locatie voor klassieke muziekconcerten en uitvoeringen. Daarnaast zijn er verschillende bars en clubs waar live muziek wordt gespeeld, variërend van lokale bands tot bekende artiesten.

 In conclusie, het Benedictijnse klooster in Broumov en de omliggende gebieden zijn werkelijk een verborgen schat in Tsjechië. Het klooster en de bijbehorende kerk zijn op zichzelf al indrukwekkend, maar de regio heeft nog veel meer te bieden. Het is zeker de moeite waard om deze prachtige plek te verkennen en te ontdekken wat het te bieden heeft.